Αλχημεία: Υπαρξιστική θεωρία, ή πρωτόγονη χημεία; - μέρος 2ον

Η Φιλοσοφική Λίθος

Η Φιλοσοφική Λίθος είναι το αντικείμενο έρευνας της Αλχημείας. Η έννοιά της είναι κυριολεκτική και αλληγορική με πολλές σημασίες. Μιλώντας κυριολεκτικά η φιλοσοφική λίθος είναι το προϊόν της αλχημικής διαδικασίας στο εργαστήριο, μια σκόνη λευκή ή κόκκινη, (ανάλογα με το βαθμό τελειοποίησής της) που έχει τρεις συγκεκριμένες ιδιότητες: τη μετατροπή των αγενών μετάλλων σε ευγενή, την ταχύτατη ωρίμανση των φυτών και την πανάκεια, δηλαδή τη θεραπεία όλων των ασθενειών. Παρατηρείται ότι η φιλοσοφική λίθος επιδρά στα «τρία βασίλεια» των όντων, το ορυκτό, το φυτικό και το ζωϊκό. Όσον αφορά τον άνθρωπο, που είναι η υψηλότερη βαθμίδα πάνω στην οποία επενεργεί η φιλοσοφική λίθος, λέγεται ότι είναι δυνατόν να παρατείνει ή να επαναφέρει τη ζωή χαρίζοντας στον άνθρωπο την αθανασία. Και οι τρείς αυτές ιδιότητες είναι εκφράσεις της βασικής ιδιότητας της Φιλοσοφικής Λίθου που είναι η «ισχυροποίηση της δραστηριότητας της ζωτικής ζωϊκής δύναμης» και που την καθιστά ως τη «δραστική συμπύκνωση της ζωής».
Μιλώντας αλληγορικά η Φιλοσοφική Λίθος αντιστοιχεί στη γνώση και την αλήθεια, που είναι το τέλος της ανθρώπινης εξελικτικής πορείας.Σύμφωνα με αυτή την θεώρηση ο χρυσός, το «ευγενές μέταλλο», προκύπτει αν ο άνθρωπος καθαρίσει την «ψυχή» του. Η κάθαρση του ανθρώπου περνά από 12 στάδια, μια διαδικασία, που ανάπαρίσταται μέσα από πολλά εσωτερικά συστήματα, όπως στους άθλους του Ηρακλή στην αρχαιοελληνική μυθολογία, στα 12 ζώδια της αστρολογίας και αλλού. Σύμφωνα με τον αλχημικό συμβολισμό, ο Αλχημικός Γάμος είναι η διαδικασία μέσα από την οποία προκύπτει η Φιλοσοφική Λίθος. Στον Αλχημικό Γάμο, το αρσενικό, ο Ήλιος / Χρυσός έρχεται σε γάμο με το θηλυκό, τη Σελήνη / Άργυρο. Το προϊόν της ένωσης αυτής είναι η Φιλοσοφική Λίθος.

Σύμφωνα με τις εσωτερικές παραδόσεις η Φιλοσοφική Λίθος παρασκευάζεται με μυστική συνταγή σε ειδικό εργαστήριο. Η διαδικασία της παραγωγής της αποτελείται από διάφορα στάδια: Εξαγωγή από τον Υδράργυρο μιας ζύμης με το χαρακτηριστικό όνομα «Υδράργυρος των Φιλοσόφων». Ο Υδράργυρος των Φιλοσόφων αλληλεπιδρά με τον Άργυρο και το Χρυσό και παράγονται δύο αντίστοιχες ζύμες. Οι τρείς ζύμες (του υδραργύρου, του αργύρου και του χρυσού) τοποθετούνται σε ένα ειδικό δοχείο με επιμήκη λαιμό και ωοειδές σχήμα, (το «ωόν») που θερμαίνεται σε έναν ειδικά διαμορφωμένο φούρνο που ονομάζεται «αθάνωρ». Όταν το μείγμα θερμαίνεται περνά από τρία διαδοχικά στάδια με αντίστοιχα χρώματα και ονόματα:

1) Μαύρο (Κόρακας), που σχετίζεται με το χάος, το σκοτάδι και το άμορφο που παραδοσιακά γονιμοποιείται από τον Κόκκορα (φαλλό και ήλιο) και ακόμη σχετίζεται με την ακακία, την κλεψύδρα, το άλας, τη γη, το κρανίο και άλλα αποκρυφιστικά σύμβολα.

2) Λευκό (Λυδία Λίθος), που σχετίζεται με το πέρασμα από το σκοτάδι στο φως, το ανδρόγυνο (Ήλιος και Σελήνη), το περιστέρι, την ένωση του γιν-γιανγκ, το νερό, τον αέρα και άλλα αποκρυφιστικά σύμβολα.

3) Τα διάφορα χρώματα του ηλιακού φάσματος με αποκορύφωμα το Κόκκινο (Φιλοσοφική Λίθος), από τα οποία περνά κατά την παρασκευή της η Φιλοσοφική Λίθος (με τη σειρά των χρωμάτων του φάσματος από τα ψυχρώτερα στα θερμότερα), που σχετίζεται με τον φοίνικα, τη φωτιά, την αρχή και το τέλος των πάντων και άλλα αποκρυφιστικά σύμβολα.

Μετά το πέρας του τρίτου σταδίου, η Φιλοσοφική Λίθος θερμαίνεται ξανά τρεις φορές μέχρι να τελειοποιηθεί. Η Φιλοσοφική Λίθος είναι γνωστή και με άλλα ονόματα όπως το Άγιο Δισκοπότηρο των Σταυροφόρων, η Ουράνια Ιερουσαλήμ στο Μεσαίωνα, η μαγιά ή το προζύμι στο ζυμάρι της ανθρωπότητας στη διδασκαλία του Χριστού, κ.α.

Εξωτερική Αλχημεία, ή προ-χημεία :

Η εφαρμογή των αρχών της εσωτερικής Αλχημίας στο υλικό επίπεδο έδωσε την εργαστηριακή Αλχημεία, η οποία μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί ένα τμήμα της Εσωτερικής Αλχημείας, ερμηνευμένο και αντιστοιχισμένο κατάλληλα για να ερευνήσει τα πράγματα της ύλης. Η λέξη Αλχημία κοινώς περισσότερο προσδιόριζε τη χημεία κατά το Μεσαίωνα που είχε ως κύριο σκοπό την εύρεση της φιλοσοφικής λίθου, ή την μεταστοιχείωση των μετάλλων σε χρυσό. Η ιδέα της «χρυσοποιϊας» πρωτοεμφανίστηκε στην Αίγυπτο από ιερείς μεταλλουργούς, οι οποίοι εξήγαγαν χρυσό από κράματα πετρωμάτων, που τον περιείχαν σε ψύγματα. Τις συνταγές και οδηγίες για την εξαγωγή του χρυσού τις είχαν γραμμένες πάνω σε στύλες στους ναούς. Από τους Έλληνες και το Βυζάντιο η τέχνη της «μεταστοιχείωσης» των μετάλλων σε χρυσό εξελίχτηκε σε μια φιλοσοφία για τις μεταβολές της ύλης. Η Αλχημία διαδώθηκε κυρίως από τους Άραβες. Στην Ιπποκρατική Σχολή, που ιδρύθηκε το 529 από Σύριους λόγιους στην Περσία, διδάσκονταν τα μαθήματα της Ιατρικής, Αστρολογίας, Μαθηματικών και Χρυσοποιίας, ή Αλχημίας. Η Αλχημία δηλαδή εξελίχθηκε και διαδώθηκε ως ένα σύστημα γνώσης πάνω στα φυσικά και τα χημικά, ένα είδος προ-επιστήμης. Η εξάπλωσή της στην Ευρώπη βοηθήθηκε από την κατάκτηση της Ισπανίας από τους Άραβες.
Η βασική θεωρία της Αλχημείας είναι ότι τα μέταλλα είναι σύνθετα και αποτελούνται από θείο, υδράργυρο και αρσενικό. Αυτά τα συστατικά εμπεριέχονται στα μέταλλα με τη μορφή αρχετύπου, ή πνεύματος, μια θεώρηση, η οποία βρίσκεται μέσα στο ευρύτερο σύστημα, που θεωρεί τα υλικά όντα να αποτελούν συνδυασμό των 4 βασικών στοιχείων, γη, νερό, αέρα, φωτιά, ενώ τη δύναμη μετουσίασης είναι ο αιθέρας, το πέμπτο στοιχείο, η πεμπτ-ουσία κατά την Αριστοτελική κοσμοσοφία.
 Στο βιβλίο “Speculum Majus” διαβάζουμε ότι «στα έγκατα της γης, από την ορυκτογόνο δύναμη κυοφορούνται τα πνεύματα και τα σώματα. Τα πνεύματα είναι 4, υδράργυρος, θείο, αρσενικό και αμμωνιακό άλας, ενώ τα σώματα είναι 6, χρυσός, άργυρος, χαλκός, μόλυβδος, κασσίτερος και σίδηρος. Ο λευκός καθαρός υδράργυρος όταν ενώνεται με το λευκό θείο γεννά μέσα στα μέταλλα μια ουσία, η οποία όταν θερμανθεί και λιώσει μεταβάλλεται σε άργυρο και όταν ενωθεί με το ερυθρό θείο μετατρέπεται σε χρυσό. Η μίμηση αυτών των πράξεων είναι η Αλχημεία». Για να μπορέσει ο Αλχημιστής να μετατρέψει τα μέταλλα σε χρυσό, θα έπρεπε πρώτα να τα «εξαγνήσει», δηλαδή να αφαιρέσει από αυτά τις χαρακτηριστικές ιδιότητες, που τα απομακρύνουν από την «ειλικρινή» τους κατάσταση, την άμορφη και εννιαία ύλη. Διάφορα υλικά, χημικές αντιδράσεις, μηχανήματα και συσκευές χρησιμοποιούνταν στα πειράματα, που στοχεύαν να ανακαλύψουν μεθόδους εξαγωγής χρυσού από τα μέταλλα. Μέχρι το 17ο αιώνα υπήρχαν εργαστήρια, που εφαρμόζαν τις αρχές της Αλχημείας, ενώ ακόμη και στις αρχές του 20ου αιώνα εκδίδεται αλχημικό περιοδικό στη Γαλλία.
Η Αλχημεία «πεθαίνει» με την ανάπτυξη των φυσικών επιστημών και θεωρείται από τους επιστήμονες ως ψευδοεπιστήμη. Η μεταστοιχείωση των μετάλλων σε χρυσό αποκλείεται από τους φυσικούς επιστήμονες αν και στα τέλη του 20ου αιώνα βλέπουμε ότι η επιστημονική κοινότητα ανακαλύπτει ότι είναι δυνατή η μεταστοιχείωση, μέσω της διάσπασης του ατόμου. Ο «θάνατος της Αλχημείας» προέκυψε γιατί η Αλχημεία ερμηνεύτηκε από την επιστήμη ως ένα είδος πρωτόγονης χημείας.


http://www.alchemywebsite.com/

Ως εσωτερική παράδοση όμως συνεχίζει να υφίσταται και να παρέχει γνώση και απαντήσεις σε πολλά φιλοσοφικά ερωτήματα. Σε έναν κόσμο που τείνει να διαχωρίζει και να ονομάζει τα πεδία έρευνας ως πειραματικά και θετικά, ή αντίστοιχα θεωρητικά και φιλοσοφικά, η Αλχημεία έπρεπε να προσδιοριστεί έτσι ώστε να ανήκει σε ένα από τα δύο είδη πεδίων. Η ένταξη της στο θετικό πεδίο έρευνας είχε ως αποτέλεσμα να αξιολογηθεί με βάση τα κριτήρια που ισχύουν και για τις υπόλοιπες θετικές επιστήμες. Βάση αυτών, προέκυψε ότι η Αλχημεία είναι μια ψευδοεπιστήμη. Ωστόσο, αυτός ο προσδιορισμός της Αλχημείας ενδέχεται να είναι λανθασμένος, ή απλά ελλειπής, καθόσον το γνωστικό πεδίο της Αλχημείας, όπως περιγράφηκε πιο πάνω στο κείμενο, είχε εκτός από υλική και μια άλλη, συμβολική υπόσταση. Και αν αυτό όντως ισχύει, τότε η Αλχημεία δεν μπορεί να είναι μια «πεθαμένη», ή «ξεπερασμένη» επιστήμη, αλλά παραμένει ένα μυστηριώδες σύστημα γνώσης, που αλληλεπιδρά με ιδιαίτερο τρόπο με κάθε αναζητητή που γοητεύεται από αυτή και αφιερώνεται στη μελέτη της...

της Φρούλη Τ

Share