Μούτσιν'

  
                                                               ΜΟΥΤΣΙΝ'

μούτσιν'

     Ο ''μούτσ'νους'' ,όπου σημαίνει μασκοφόρος,προέρχεται από την λέξη ''μουτσίνα'',η οποία στα σαμοθρακίτικα σημαίνει μάσκα.Επομένως οι πολλοί λέγονται ''μούτσιν'΄΄. Οι μούτσιν',δηλ τα καρναβάλια-οι μασκοφόροι στο νησί της Σαμοθράκης γυρνούσαν από την Κυριακή της Απόκρεω μέχρι την Κυριακή της Τυρινής.Τις παραμονές και πρόπαραμονες των δύων αυτών Κυριακών δέν βγαίναν στα χωρία,πλατείες,σπίτια και όπου αλλού πήγαιναν,διότι ήταν τα δύο ψυχοσάββατα.Οι μούτσιν' εξωρμούσαν στο χωριό,στα καφενεία και στα σπίτια από το απόγευμα μέχρι όσο άντεχαν το βράδυ.Οι δύο Κυριακές παρ' όλου που ήταν το Τριώδιο και η προετοιμασία για την Μ.Σαρακοστή,είχαν εορταστικό πνεύμα και ιδιαίτερα στα καφενεία,όπου γινόταν μπάλος.
    Καθοριστικό ρόλο για το κλείσιμο του δρώμενου έπαιζε η Καθαρά Δευτέρα,όπου όλοι οι μούτσιν' κατέβαιναν στο χωρίο της Καμαριωτίσσης για να μαζέψουν και να φάνε αχινούς,λόγο νηστείας.Γενικά,όσον αφορά το διαδικαστικό θέμα του δρώμενου,ήταν το ίδιο σ' όλο το νησί.Η διαφορά παρατηρείται στα πρόσωπα συμμετείχαν και εκτελούσαν το δρώμενων των μούτσιν'.

  





Στο χωριό των Αλωνίων υπήρχε ανέκαθεν η Αρκούδα.Στην Χώρα κατά βάση δέν υπήρχε τίποτα.Μόνο μια περίοδο περίπου δέκα(10) ετών υπήρχε η Καμήλα,όπου θα δούμε παρακάτω την προέλευσή της.Στον Ξηροπόταμο έχουμε τους μούτσιν' να κυκλοφορούν μόνοι τους,χωρίς κάτι άλλο για συνοδεία,όπως είδαμε στα παραπάνω χωριά.Ας δούμε λοιπόν τι φορούσαν αυτές οι τρεις(3) φιγούρες δηλ.ο μούτσνους,η αρκούδα και η καμήλα.

                                                               Μούτσιν'
   
    Η στολή των μούτσιν' ήταν μία σατιρική φιγούρα του κεχαγιά.Στα τελευταία χρόνια είχαν ξεχαστεί ή είχαν αντικατασταθεί τα παραδοσιακά ενδύματα και υποδήματα των Σαμοθρακιτών.Έτσι για σατιρικούς,αλλά και για λόγους υπενθύμισης φορούσαν τα παραδοσιακά ρούχα.Επομένως έχουμε:
  
  Τσερβούλια για υποδήματα.Ήταν κατασκευασμένα από δέρμα γουρουνιού.Τα κορδόνια και η γλώσσα του υποδήματος ήταν από δέρμα κατσίκας.Η φτέρνα για λόγους σταθερότητας του κεχαγιά ήταν γυμνή και εκτός υποδήματος.Τα κορδόνια ήταν μικρές στρογγυλές λωρίδες από δέρμα κατσίκας,όπως είπαμε.
 Καλτσούνια για κάλτσες.Ήταν απαραίτητη η διχρωμία αυτών.Μία μαύρη και μία άσπρη.Τα καλτσούνια ήταν μι του πουου ποδ',δηλ.τα ανοιχτά,καλυμμένο μόνο από πάνω,η φτέρνα και η πατούσα ήταν γυμνή.
 Βράκα ή Σώβρακο.Το σώβρακο είναι η εσωτερική άσπρη βράκα φτιαγμένη από κάμποτο.
 Σκοινί για ζωνάρι.Σ' αυτό κρεμούσαν το καλτσούνι μι νντ πατούνα,δηλ.το κλειστό,με την πατούσα κλειστή.Την τοποθετούσαν στο μπροστινό μέρος του σώματος,μπροστά στην κοιλιακή χώρα,για ευνόητους σατιρικούς λόγους.

μούτσνους.

  Προβιά,Γιλέκο ή Σακάκι.Όταν φορούσαν προβιά ή γιλέκο βάζαν πλεκτή μάλλινη φανέλα ή πουκάμισο για να καλύπτει τα χέρια.Το σακάκι είναι μεταγενέστερο.
  Πρόσωπο βαμμένο με την καπνιά από το τζάκι ή το τηγάνι.
  Σκούφος στο κεφάλι ως κάλυμμα κεφαλής.Όχι μαντήλα.
  Τα εξαρτήματα που είχαν πάντα μαζί τους ήταν τα εξής:
  Κδούνια. Είχαν ένα-δύο(1-2) πάνω τους.Ένα κουδούνι με ξύλινο γύρο και το κρεμούσαν στο χέρι τους.Συνήθως εκείνος που κρατούσε την αρκούδα.Ο κδουνόγνους (κουδουνόγυρος) είναι ο ξύλινος γύρος που κρεμούσαν το κουδούνι.
  Κντούρ.Κουντούρι,ξερό ξύλο,κούτσουρο.Ήταν το ραβδί του κεχαγιά.Μακρύ για να πιάνει κυρίως από το κεφάλι και όχι από τα πόδια τους.
  Βούλια.Ήταν ο σάκος από δέρμα κατσίκας.Βασικό εξάρτημα του κεχαγιά.
  Οι μούτσιν' ήταν μικρή ομάδα αποτελούμενη από τέσσερα-πέντε(4-5) άτομα για να μην τους αναγνωρίζουν εύκολα.

                                                 Αρκούδα(Αλώνια)
  Η φιγούρα της αρκούδας όπου εμφανίζεται μόνο στο χωριό Αλώνια είναι ένα στοιχείο δύναμης και μεγαλύτερης προσήλωσης στο έθιμο των μούτσιν' από τους κατοίκους του χωριού.Η στολή που φορούσε είναι:
   Προβιές.Το δέρμα των ζώων κάλυπτε εξ' ολοκλήρου την αρκούδα.Από τα πόδια μέχρι χέρια και κεφάλι.Μόνο το πρόσωπο φαινόταν.
  Πρόσωπο βαμμένο με καπνιά από το τζάκι ή το τηγάνι.
  Κδούνια ένα μεγάλο κρεμασμένο από το λαιμό,το οποίο έπεφτε μπροστά στο θώρακα.
  Επίσης την αρκούδα την οδηγούσε ο αρκουδιάρης μ 'ένα σχοινί δεμένο από την μέση.

 

                                                         Καμήλα(Χώρα)
     Η Καμήλα ήταν μία φιγούρα η οποία γινόταν σε μία συγκεκριμένη περίοδο και από μία συγκεκριμένη οικογένεια.Η οικογένεια Κουσκούση την δεκαετία του 1950.Αυτοί καταγόταν από την Λήμνο και εργαζόταν στην Χώρα ως φαναρτζίδες.Η καμήλα αποτελούνταν από δύο άτομα.Ο μπροστά κρατούσε ένα ξύλο όρθιο που στην πάνω άκρη ήταν τοποθετημένο ένα κεφάλι από μεγάλο ζώο,άλογο-βόδι.Ο δεύτερος ήταν και αυτός όρθιος,έτσι ώστε τα κεφάλια τους να σχηματίζουν τις καμπούρες της καμήλας.Οι ώμοι τους συνδέονταν μ' ένα ξύλο για να είναι πίο σταθερή η καμήλα.Αυτοί σκεπαζόταν με μία κουβέρτα.Την καμήλα την οδηγούσε ο καμηλίερης.Ο πατέρας ήταν ο καμηλιέρης και τα παιδιά του η καμήλα.
    Ιστορίες γέλιου υπάρχουν πολλές,όπως μας τις αφηγήθηκαν οι άνθρωποι που ή ήταν κομμάτι αυτού του δρωμένου ή παρατηρητές και απλά το θυμούνται.Ένα έθιμο που έχει να εμφανιστεί στους δρόμους και γενικά στην Σαμοθράκη τουλάχιστον 50 έτη.

μούτσνους.

Share